Kaderstellend lokaal beleid voor stadshubs is mogelijk
handboek voor gemeenten
Bij meerdere SPES-gemeenten leven vragen over het bestemmen van fysieke ruimte voor stadsdistributiehubs (kortweg stadshubs), met name voor de neutrale hub. Deze vernieuwende functie kan een bijdrage leveren om de stadslogistiek in steden schoner en slimmer uit te voeren. Buck Consultants International (BCI) heeft samen met Six Advocaten een handboek opgesteld waarin de meest prangende vragen over het borgen van ruimte voor stadshubs worden beantwoord. Hiermee krijgen gemeenten een overzicht van de juridische instrumenten en kan het beleid binnen gemeenten over het faciliteren, stimuleren en/of reguleren van neutrale stadshubs verder gevormd worden.
Invoering zero-emissiezones vraagt om efficiënte stadslogistiek
Over anderhalf jaar voeren ca. dertig steden een zero-emissiezone voor stadslogistiek in. Deze ontwikkeling gaat waarschijnlijk leiden tot meer vraag naar zogenaamde last-mile diensten van stadslogistieke hubs. Dit is vooral interessant voor ondernemers die maar voor een of enkele stops in de binnenstad hoeven te zijn, en die zelf (nog) niet kunnen of willen investeren in Zero Emissie voertuigen. De stadshubs bieden ondernemers dan een alternatieve oplossing.
Gemeenten zien daarnaast het gebruik van neutrale stadshubs graag toenemen om de logistieke drukte in steden te verminderen. Het slim bundelen van lading kan een flinke reductie opleveren van het aantal ritten en gereden kilometers in binnensteden.
Schaarse ruimte betekent op tijd reserveren en bestemmen
De ruimte in steden wordt steeds schaarser en stadshubs willen op goed bereikbare locaties gevestigd zijn, dichtbij de binnenstad. Er zijn verschillende soorten stadshubs – verdeeld als dedicated en neutrale stadhubs – en zij concurreren met elkaar om de beperkte ruimte. Gemeenten vragen zich af of en zo ja onder welke voorwaarden zij ruimte kunnen prioriteren voor neutrale stadshubs omdat deze hubs een (maatschappelijke) bijdrage kunnen leveren door het verminderen van het aantal vervoersbewegingen en kilometers.
Het handboek gaat daarom in op verschillende vragen rondom het ‘reserveren’ van geschikte ruimte, hoe de functie ‘stadsdistributiehub’ kan worden vastgelegd in het bestemmingsplan (of omgevingsplan) en welke privaatrechtelijke instrumenten de gemeente in handen heeft om te kunnen sturen op de voorwaarden waaronder stadsdistributie moet plaatsvinden. Een van de adviezen is: benoem in de omgevingsvisie zoekgebieden voor neutrale stadshubs en begin op tijd met de beleidsvorming, zodat je niet verrast wordt door ‘ad-hoc’ zoekvragen van hub-exploitanten.
De gemeente aan zet: van beleidsvorming tot uitgifte van grond
De vragen in het handboek sluiten aan op de verschillende fasen die in gemeenten doorlopen worden bij het realiseren van stadshubs. Deze stappen zijn de beleidsvorming, de definiëring van de activiteit en de voorwaarden, het opstellen van het bestemmingsplan, het zoeken/reserveren van ruimte en de uiteindelijke uitgifte van de grond. Het handboek biedt een overzicht van de juridische kaders en de instrumenten die de gemeente tot haar beschikking heeft.
Een van de conclusies is dat met de juiste instrumenten, een heldere visie en een goede onderbouwing de gemeente kaderstellend mag zijn om bepaalde type stadshubs te stimuleren of te reguleren.